به گزارش بیداربورس، بعد از جریان نامه دولت و وزارت‌خانه‌ها در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در ۱۷ اردیبهشت و ابهاماتی که بعد از آن بر بازارسرمایه سایه انداخت، بورس حال و روز خوبی نداشت و سراسر قرمز بود که در نهایت با ریزش حدود از ۳۰ تا ۸۰ درصدی در اکثر سهام همراه شد. اما نکته جالب اینجاست که با وجود صف‌های فروش سنگین، حتی در روزی که شاخص بورس بیش از ۵ درصد افت کرد؛ خبری از اختلال و هنگ شدن هسته معاملات نبود!

از این رو با توجه به عملکرد سالم هسته معاملات در روزهای پرحجم بازار، فعالان بورسی به رفع مشکلات هسته امیدوار شده بودند اما به نظر میرسد، هسته معاملات به رنگ بازار حساسیت دارد و مشکلات آن با تغییر رنگ بازار برمیگردد. درواقع با جان گرفتن معاملات در بازارسرمایه در روزهای اخیر و برگشت شاخص کل بورس به کانال ۲ میلیون واحد، بار دیگر مشکل هنگی هسته سامانه معاملات نمایان شد.

**سامانه را به روز میکردیم

امروز یعنی ۵ شهریور ماه، بازار سرمایه از همان ابتدای راه نشان داد که روند مثبتی در پیش دارد و در نیم ساعت ابتدایی روز با رشدی بیش از ۱۲ هزار واحدی از مرز ۲ میلیون واحد گذشت. اما انگار گذشت از مرز دو میلیون واحد چندان به مذاق سامانه معاملاتی خوش نیامد و در ابتدا خبرهنگی سامانه معاملاتی برخی کارگزاری‌ها و پس از آن با افزایش هنگی سامانه های معاملاتی، خبر کندی هسته معاملات تائید شد. با گذشت حدود ۲ ساعت از شروع کندی و هنگی سامانه‌های معاملاتی بالاخره علی حسنی، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در رابطه با علت اختلال پیش آمده سامانه معاملاتی در ابتدای ساعت معاملات، گفت: یک بروز رسانی در سامانه معاملاتی در حال انجام بود اما با توجه به بروز وقفه در  روند معاملات تصمیم بر این شد تا سامانه به حالت قبل بازگردد و این اقدام در ساعت مناسب‌تری انجام شود.

**چرا هسته هنگ میکند؟

حال اگر هنگی سامانه تنها در روزهای مثبت بازار را کنار بگذاریم، سوال اصلی اینجاست که دلیل اصلی مشکلات هسته معاملات به صورت کلی چیست؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است به این موضوع بپردازیم که هسته معاملات چیست و چه کاربردی دارد؟

هسته معاملات که سال ۱۳۸۷ توسط یک شرکت فرانسوی معتبر(آتوس) طراحی شده، وظیفه کنترل و ساماندهی معاملات بازارسرمایه را به عهده دارد و به عبارتی باید سیستم پردازش قدرتمند و پرسرعتی باشد که در مدت زمان بسیار کوتاهی، معاملات خرید و فروش را پردازش کرده و به انجام برساند. اما چه شده که این سامانه نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد؟

سال ۹۹ دولت با دعوت مردم به بازارسرمایه موجب شد تا نیمی از جامعه وارد این بازار شوند؛ اما آن زمان به این موضوع فکر نکرده بود که افزایش کدهای بورسی، نیازمند توسعه زیرساخت‌های بازارسرمایه است و با توجه به وجود تحریم‌های بین‌المللی و عدم امکان توسعه و به‌روزرسانی این سامانه از طرف شرکت سازنده، پس از افزایش کدهای بورسی و ایجاد فشار مضاعف بر هسته معاملاتی، این سامانه با کندی و هنگی همراه شد و در بسیاری از روزها زمینه زیان سهامداران را فراهم کرد. بنابراین میتوان گفت در نتیجه این بی‌فکری، سرمایه‌گذارانی که به دولت اعتماد کرده ‌بودند، دچار کلافگی و سردرگمی شدند و مسئولین در پاسخ، وعده‌هایی می‌دادند که تا کنون پس از گذشت حدود سه سال هنوز عملیاتی نشده است.

**هسته معاملات بومی چه شد؟

"حالا چاره چیست؟" در پاسخ به این پرسش باید گفت که تنها راه‌حل این مشکل، ایجاد هسته معاملات بومی است. که به گفته روح‌الله دهقان، مدیرعامل سابق شرکت مدیریت فناوری بورس سامانه معاملات بومی، توسط یک شرکت خصوصی ایرانی در دست اجرا و شرکت مدیریت فناوری سهامدار این شرکت است و نقش اجرایی ندارد. باید قرارداد سازمان و این شرکت منعقد و در مرحله بعد، بهره‌برداری و عملیات سامانه به شرکت مدیریت فناوری واگذار شود. اگر این قرارداد نهایی شود، قاعدتا باید تا پایان سال یک یا چند نماد معاملاتی را به سامانه بومی منتقل کرد. اگرچه باید به این نکته اشاره کرد که بیش از دو سال از این وعده ها میگذرد و هنوز خبری از سامانه معاملات بومی نیست.

خواسته فعالین بورسی از مسئولین این است که جلوی راه‌اندازی سامانه معاملات بومی سنگ‌اندازی نکنند و اجازه دهند اگر واقعا دانش ایجاد چنین سامانه‌ای وجود دارد، تشکیل شود.